เวลาเราไปตั้งศูนย์ คงเคยได้ยินช่างพูดถึงศัพท์พวกนี้บ้าง ใครยังไม่รู้ลองมาอ่านดูครับ หวังว่าคงมีประโยชน์กับทุกท่านครับ การตั้งศูนย์ล้อรถยนต์ จะเกี่ยวข้องกับเรื่องมุม-องศา ของล้อ (Wheel) ซึ่งจะทำให้ขับเคลื่อนไป ได้อย่าง มีประสิทธิภาพ มุมแคมเบอร์ (Camber angle) คือมุมการวางตำแหน่งล้อ เมื่อมองจากด้านหน้ารถ หรือหลังรถเข้าไปหาตัวรถ ถ้าระยะห่างระหว่างด้านล่างของล้อ (ติดพื้นถนน) มีระยะน้อยกว่า ระยะห่างด้านบนของล้อทั้ง 2 ข้าง เรียกว่าแคมเบอร์มีค่าเป็นบวก (Positive) เมื่อมองดูแล้วเหมือนกับล้อเอียงสอบเข้าหากัน คล้ายรูปกรวย ในทางตรงข้าม ถ้าระยะห่างระหว่างด้านล่างของล้อ (ติดพื้นถนน) มีระยะมากกว่า ระยะห่างด้านบนของล้อทั้ง 2 ข้าง เรียกว่า แคมเบอร์มีค่าเป็นลบ (Negative) เมื่อมองดูแล้วเหมือนกับล้อ แบะออกไป มุมแคมเบอร์ ทำหน้าที่ต้านการเอียงข้างของรถขณะขับขี่ในทางโค้ง ลดรัศมีหมุนเลี้ยวลง เพื่อให้หมุนพวงมาลัยได้เบา ทำให้ไม่เกิดการคลอนตัวลูกปืนล้อที่ระยะฟรี และลดอาการล้อลื่น มุมแคสเตอร์ (Caster angle) คือมุมการวางตำแหน่งล้อ เมื่อมองจากด้านข้างตัวรถ เข้าไปหาตัวรถ มุมแคสเตอร์ จะเป็นมุมของแกนหมุนเลี้ยว ที่เอียงจากแนวดิ่งไปตามแนวยาวของรถ เมื่อแกนหมุนเลี้ยวส่วนบน เอียงไปทางด้านหลังรถ มุมแคสเตอร์ จะมีค่าเป็นบวก (Positive) ในทางตรงข้าม ถ้าแกนหมุนเลี้ยวส่วนบน เอียงไปทางด้านหน้ารถ มุมแคสเตอร์ จะมีค่าเป็นลบ (Negative) มุมแคสเตอร์ ทำหน้าที่ทรงทิศทางด้วยตัวเอง เพื่อให้พวงมาลัยหมุนคืนกลับตำแหน่งทางตรงได้เอง หลังจากมีการเลี้ยว และทำให้การการทรงตัวได้ดี โทอิน (Toe-in) คือระยะหน้ายางเอียงเข้าหากัน ตามทิศทางหน้ารถ (เมื่อมองจากด้านบน ลงสู่พื้นถนน) โทอิน จะมีค่าเป็นบวก (Positive) เมื่อระยะห่างของยางด้านหน้า น้อยกว่าระยะห่างของยางด้านหลัง และโทอิน จะมีค่าเป็นลบ (Negative) เมื่อระยะห่างของยางด้านหน้ามากกว่า ระยะห่างของยางด้านหลัง โทอินจะทำไม่ให้ล้อสั่น จากความต้านทางกลิ้ง ลดระยะหลวมของลูกหมากคันส่ง และทำให้ล้อรถ เคลื่อนที่ขนานไปอย่างคงที่ โทเอ้าท์ (Toe-out) คือผลต่างของมุมเลี้ยวล้อหน้า ที่อยู่ด้านนอกวงเลี้ยว และด้านในวงเลี้ยว หรือรัศมีการเลี้ยวนั่นเอง มุมโทเอ้าท์ จะทำให้ล้อหมุนเลี้ยวได้อย่างราบรื่น ทำให้จุดศูนย์กลางการหมุนเลี้ยว แต่ละล้อร่วมกัน ป้องกันการสึกหรอของยาง และอาการเสียงดังขณะเลี้ยวได้ระดับหนึ่ง ผลของมุมแคสเตอร์ ต่อการควบคุมบังคับรถ : Caster บวก มีผลต่อความนิ่งของล้อรถ ที่จะเคลื่อนที่ไปข้างหน้าได้อย่างต่อเนื่อง ไม่เลี้ยวซ้ายเลี้ยวขวา เมื่อปล่อยพวงมาลัย รวมถึงไม่เสียกำลังไปกับการผลักให้เคลื่อนที่ไปด้านห น้า มากนัก (ข้อนี้ ลองนึกถึงการเข็นรถเข็นผัก หรือรถเข็นอื่นๆ ที่มีล้อเพียงคู่เดียวนะครับ ว่าถ้าเราเข็น โดยที่ล้ออยู่ห่างจากตัวเราเท่าไร เราก็ออกแรงน้อยลงเท่านั้น) อธิบายเพิ่มเติมส่วน แคสเตอร์ที่เป็นลบ ก็จะทำให้ รถซวนเซได้ทันที ที่ปล่อยมือจากพวงมาลัย แต่กลับเหมาะกับรถที่ใช้ในการแข่งขันแบบต่างๆ ซึ่งต้องการตวามรวดเร็วในการบังคับเลี้ยวแบบทันทีทัน ใด เช่นในรถโกคาร์ท รถแข่งฟอร์มูล่าวัน หรือรถที่ต้องวิ่งในทางคดเคี้ยวเลี้ยวทางแคบๆเป็นต้น ผลของมุม Camber ที่มีต่อการควบคุมบังคับรถ : แคมเบอร์ เป็นลบ ช่วยสร้างสเถียรภาพให้ตัวรถ ไม่พลิกคว่ำ หมุน เมื่อเข้าโค้งแรงๆ แคมเบอร์เป็น บวก จะช่วยลดความตึงมือในการหมุนพวงมาลัย คือหมุนง่ายขึ้น ข้อพึงระวัง การปรับมุมแคมเบอร์ ไม่ว่าจะไปทางบวก หรือทางลบ ล้วนมีผลต่อการสึกหรอของหน้ายาง ที่ไม่เรียบเสมอกัน ระหว่างด้านใน และด้านนอก จึงควรหมั่นทำการสลับยาง ข้างซ้าย และขวาให้บ่อยขึ้น โดยเฉพาะเมื่อแคมเบอร์ติดลบ เรามองที่ขอบนอกแล้วคิดว่าดอกยางยังเหลืออีกมาก แต่ความจริง ขอบยางด้านใน อาจกำลังบางลงจนถึงจุดอันตรายได้ครับ SYMPTOMS OF INCORRECT ALIGNMENT อาการบ่งบอกความผิดปกติของศูนย์ล้อ ก่อนอื่นต้องตรวจเช็คยาง ลูกหมาก บุช โช๊คอัพ และจุดยึดน้อตล๊อกต่างที่เกี่ยวข้องทั้งหมดก่อนว่ายั งอย่ในสภาพใช้งานได้ตามปกติหรือไม่ เพราะส่วนประกอบทั้งหมดนั้นล้วนส่งผลต่อการปรับตั้งม ุมล้อโดยตรง อาการไม่เกาะถนนเมื่อเข้าโค้งบนผิวถนนที่ไม่แข็งนัก( เช่นผิวลาดยาง) สาเหตุหลักมาจากการปรับตั้งมุม camber ไม่ถูกต้อง และมีบางส่วนที่เกิดจากการตั้งมุม toe ไม่ถูกต้อง อาการพวงมาลัยไม่คืนกลับเข้ากึ่งกลางหลังจากขับออกจา กโค้ง สาเหตุหลักมาจากการปรับตั้งมุม caster ไม่ถูกต้อง และอาจมีปัญหาที่สภาพของ rack พวงมาลัยพาวเวอร์ และความผิดพลาด ของปั๊มน้ำมันพาวเวอร์ร่วมด้วย พวงมาลัยแข็ง ขืน ต้องใช้แรงหมุนมากผิดปกติ สาเหตุหลักมาจากการปรับตั้งมุม caster และ/หรือ มุม toe ผิดพลาด นอกจากนั้นให้ตรวจเช็คสภาพแร็คพวงมาลัย สายพานพวงมาลัยอาจหย่อน และตรวจดูความผิดพลาด ของปั๊มน้ำมันพาวเวอร์ด้วย อาการที่ไม่สามารถ หรือยากต่อการรักษาแนวเส้นตรงบนถนนที่มีผิวทางไม่เรี ยบเสมอ มีคลื่น รอน หรือลาดเอียง สาเหตุหลักมาจากการปรับตั้งมุม toe ผิดพลาด และให้ดูมุม camber ด้วยพร้อมกัน ผิวหน้ายางสึกไม่เท่ากัน สาเหตุหลักมาจากการปรับตั้งมุม toe ผิดพลาด และให้ดูมุม camber ด้วยพร้อมกัน ขอบคุณที่ติดตาม ปล.หาลอกมาให้อ่านกันครับ
