Những giống mai quý của Việt Nam

Những giống mai quý của Việt Nam

Ngày tết, mỗi gia đình người Việt Nam thường chưng một chậu trồng mai vàng (người miền Nam) hoặc cây đào (người miền Bắc). Mặc dù không ai nhớ chính xác lý do tại sao cây mai và cây đào lại trở thành biểu tượng ngày tết, nhưng có những quan niệm cho rằng cây mai tượng trưng cho sự may mắn trong năm mới, còn cây đào được xem là loại cây trừ tà, đuổi quỷ, mang lại sự an lành, hạnh phúc và thịnh vượng cho gia chủ.

Cả cây mai và cây đào đều là những loại cây dân gian được yêu chuộng và xem như biểu tượng của ngày tết vì những quan niệm tốt đẹp mà người xưa đã gắn kết với chúng. Thực tế, hai loài cây này thường nở hoa vào mùa xuân, và trong quá khứ, khi các loài hoa khác chưa phong phú và phổ biến, hoa đào và hoa mai trở thành hai loại hoa đặc trưng nở vào mùa xuân.

Hoa đào thích hợp với không khí lạnh của miền Bắc, trong khi hoa mai phù hợp với nhiệt độ ấm áp của miền Nam. Vì vậy, hai loại hoa này sống ở hai vùng miền khác nhau của Việt Nam và đặc biệt cùng trổ hoa rực rỡ vào dịp cuối đông, đầu xuân. Ngày tết, gia đình nào cũng mua về một cây mai, cây đào hoặc một cành mai, cành đào để cắm trong nhà, tạo không khí ngày tết. Những sự tích về mai và đào cũng phản ánh khát vọng về cuộc sống an bình, ấm no, hạnh phúc của người Việt xưa.



Trong bài viết này, Tạp chí Việt Nam Hương sắc giới thiệu với bạn đọc về những giống mai quý có mặt ở Việt Nam. Trên thế giới, ước tính có hơn 30 giống mai khác nhau, trong đó, 70% những giống mai được phát hiện sinh sống ở Việt Nam.

Cây Mai Đỏ

Đặc điểm:
Mai Đỏ, hay còn gọi là Giống Mộc Qua, có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nhật Bản, với hoa màu đỏ. Để trồng bền và ra hoa ổn định, cây phải được ghép gốc đào và thuần dưỡng khí hậu Việt Nam. Các cây rễ trần hoặc không được ghép thân đào rất khó chăm sóc.

Cây Mai Đỏ có các cánh hoa giống như hoa đào, với 5 cánh và nhụy hoa giống hoa mai. Khi nở dưới ánh nắng mạnh, hoa chuyển sang màu đỏ, còn ở nơi bóng râm mát, hoa sẽ dần chuyển sang sắc hồng. Thời gian giữ hoa kéo dài lên đến một tháng. Cây thuộc dòng thân gỗ, có tuổi thọ cao và cần được trồng ở nơi mát mẻ khi đem về từ khí hậu ôn đới.

Về phong thủy, sắc đỏ thắm của Mai Đỏ đem đến sự may mắn, tượng trưng cho ước vọng bình yên, đẩy lùi điều xấu, mang lại điềm lành. Do đó, Mai Đỏ thường được lựa chọn để trồng và chưng trong dịp tết.

Mai Cúc Vạn Thọ

Đặc điểm:
Khác với các giống hoa mai vàng khác, cánh hoa của Mai Cúc Vạn Thọ có gợn sóng và xếp chồng lên nhau. Mỗi hoa có từ 30-50 cánh xếp nhiều lớp dày đặc, với nhụy hoa màu nâu cam rất bắt mắt và thu hút.

Những người yêu thích mai có hoa nhiều, cánh nhiều và màu vàng kín thường chọn giống Mai Cúc Vạn Thọ. Giống mai này hợp với khí hậu miền Nam, với nhiệt độ từ 26-35 độ C, đảm bảo cây phát triển ổn định và nở hoa đúng thời điểm.

Mai Vàng 5 Cánh

Đặc điểm:

Mai vàng 5 cánh là dòng mai tiêu biểu đại diện cho tất cả các loài mai hiện nay, khi nhắc đến mai, người ta thường nghĩ ngay đến mai vàng 5 cánh cổ truyền. Cây mai vàng 5 cánh có thể sống hơn một trăm năm, với gốc to, rễ lồi lõm, thân cây xù xì và nhiều cành nhánh. Cây mai vàng không kén đất trồng, sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu nóng 24-37ºC, và vẫn có thể phát triển ở nhiệt độ thấp hơn nhưng ra hoa chậm hơn. Mai vàng có khả năng phát triển nhanh và ra hoa ổn định.

Mai Cam 24 Cánh

Đặc điểm:

Mai cam 24 cánh, còn gọi là Mai Cúc Cam hoặc Hồng Mai Cúc, là cây mai thân gỗ nhỏ với tuổi thọ cao, tán rộng và nhiều nhánh. Hoa của cây có màu vàng nghệ, không vàng tươi như các dòng mai thường, lá xanh đậm. Cây mai cam sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu nóng 24-37ºC và khó ra hoa ở nhiệt độ thấp hơn. Mai cam ghép thường phát triển nhanh, hoa ổn định và không bị thoái hóa giống.

Mai Lá Ngọc Cành Vàng

Đặc điểm:

Mai Lá Ngọc Cành Vàng là giống mai độc lạ, hiếm trên thị trường. Hoa mai có 5-7 cánh, đài, nhị và lá non đều có màu vàng ánh đẹp mắt. Khi cây ra hoa, mới có thể phân biệt rõ giống mai này.

Mai Giảo Bạch Kim

Đặc điểm:

Mai Giảo Bạch Kim là giống mai đột biến từ mai Giảo. Lá cây dài nhọn, có đốm trắng cẩm thạch và lá non màu hồng nhạt. Hoa mai có màu vàng đặc trưng với 8-12 cánh, bông mai lớn, nhiều cánh và lâu tàn. Cây dễ trồng và chăm sóc, thuộc loại mai độc lạ và hiếm trên thị trường.

Mai Huỳnh Tỷ

Đặc điểm:

Mai Huỳnh Tỷ là cây thân gỗ nhỏ, cao tối đa 3m, không kén đất và trồng được ở nơi có khí hậu nóng ẩm. Giống mai này khó trồng và chủ yếu được trồng từ cây ghép. Hoa có 24 cánh xếp tầng, ít ra hoa nhưng nở thành chùm, cánh hoa chắc và ít rụng khi vận chuyển. Mai Huỳnh Tỷ thích hợp với khí hậu miền Nam.

Mai Cúc 150 Cánh

Đặc điểm:

Mai Cúc 150 Cánh khi nở hoa giống như hoa cúc, có tên gọi chung là mai 120-150 cánh. Hoa ra thành chùm lớn đến 50 hoa, cánh hoa mỏng, nhiều tầng và nở liên tục. Hoa không có nhụy và không hạt, nên không thể trồng từ hạt.

Mai Da Me

Đặc điểm:

Mai Da Me là loại mai mới trên thị trường, với thân gỗ, da xù như da me. Hoa có màu vàng với 8-12 cánh xếp nhỏ. Cây trồng tốt có tuổi thọ trên một trăm năm, không kén đất trồng và sinh trưởng tốt ở khí hậu nóng 24-37ºC, nhưng ra hoa chậm ở nhiệt độ thấp hơn.

Mai Đại Lộc

Đặc điểm:

Mai Đại Lộc có nguồn gốc từ Cần Thơ, được nhân giống chủ yếu bằng phương pháp ghép cành. Hoa mai Đại Lộc nở đẹp với nhiều búp, hoa nở rộ, cánh hoa tròn, to và xếp đều, màu vàng tươi, nhuỵ vàng nghệ. Mỗi hoa có 24-56 cánh, nở từ búp từ từ mở rộng. Giống mai này ít rụng nụ hơn so với Mai Huỳnh Tỷ và Cúc Mai. Lá dài và ít bo tròn đặc trưng.

Mai Quắn

Đặc điểm:

Mai Quắn là một giống mai đột biến, quy trình chăm sóc không khác nhiều so với các giống mai khác. Tuy nhiên, cành nhánh của mai Quắn có xu hướng quắn lại, cần phải kéo nhánh ra khi chăm sóc. Lá mai to và quắn lại tạo nét đặc trưng. Hoa mai Quắn có 5-8 cánh, các cánh hoa khít vào nhau, nở bung xòe to với 5 cánh cong như lòng thuyền và đầu hơi phớt đỏ, nhụy cái to và dài.

Ngọc Mai

Đặc điểm:

Ngọc Mai là một giống mai quý hiếm, với hoa màu vàng pha sữa nhẹ nhàng, nhụy vàng đậm. Hoa Ngọc Mai có 12-18 cánh, các cánh hoa khít và nở bung to. Cây rất dễ trồng và không kén đất. Lá mai thon dài, đọt non có màu đỏ hơi nâu, khó phân biệt với các loại mai khác khi chưa ra hoa. Cây sinh trưởng tốt ở nhiệt độ 26-34ºC, nhiệt độ thấp hơn sẽ nở hoa ít và chậm.

Mai Trắng (Bạch Mai)

Đặc điểm:

Mai Trắng, hay Bạch Mai, là giống mai thân gỗ nhỏ với chiều cao 2-3m và tuổi thọ có thể lên đến 50 năm. Cây không kén đất trồng nhưng chỉ thích hợp với khí hậu nhiệt đới, không ra hoa ở xứ lạnh. Bạch Mai có thể nhân giống bằng ghép cành hoặc trồng từ hạt, với ưu điểm cây ghép nhanh lớn, ra nụ nhiều và ít sâu bệnh. Lá cây màu xanh nhạt, nhánh non và đọt non xen lẫn màu trắng. Hoa Bạch Mai có 5 cánh nhụy vàng, một số bông có thể đạt tới 12 hoặc 24 cánh sau quá trình nuôi ghép.

Mai Ngự Sử

Đặc điểm:

Mai Ngự Sử có hoa màu trắng sữa, viền vàng nhạt và nhụy vàng. Hoa thường có 5 cánh, một số giống đột biến có thể có đến 9 cánh. Cánh hoa lớn và có hương thơm nhẹ. Loại mai này dễ trồng, không kén đất và thích hợp với nhiệt độ 26-34ºC. Nụ hoa ra thành chùm, từ 5-20 nụ, nở từ khi nứt vỏ đến khi hoàn toàn là 10 ngày, chơi được 3-4 ngày và ít rụng khi di chuyển.

Cây Hồng Tuyết Mai (Mai Trắng Đọt Hồng)

Đặc điểm:

Hồng Tuyết Mai là giống mai thân gỗ nhỏ, dễ trồng và không kén đất. Cây thích hợp với khí hậu nhiệt đới và không ra hoa ở xứ lạnh. Đọt lá non có màu hồng đỏ, chuyển dần sang xanh nhạt xen lẫn trắng. Hoa màu trắng, nhụy vàng, búp thon dài và nở thành chùm 3-5 hoa, với số cánh trung bình là 12.

Thanh Mai (Mai Trắng Xanh)

Đặc điểm:

Thanh Mai là giống mai đột biến với hoa màu trắng xanh nhạt và nhụy xanh lá. Hoa nhỏ với 5-12 cánh, mọc thành chùm và có mùi thơm nhẹ. Do là mai đột biến, Thanh Mai dễ quay về nguyên thủy khi trồng từ hạt nên chủ yếu nhân giống bằng ghép. Bên ngoài, Thanh Mai khó phân biệt với các loại khác khi chưa ra hoa.

Mai Xanh Phúc Lộc Thọ

Đặc điểm:

Mai Xanh Phúc Lộc Thọ là dòng mai hiếm với nhiều đặc điểm độc đáo. Cây có thể có hai loại hoa trên cùng một cây: hoa màu vàng nhạt 5 cánh với đuôi cánh hơi ửng đỏ có khả năng kết hạt và hoa màu xanh lá 5 cánh không kết hạt. Loại hoa này giữ lâu trên cây, có thể phát triển thành lá. Cây phát triển bình thường và thân mọc lùn.