ประวัติของ Evolution ตลอดหลายสิบปีที่ผ่านมา ความสำเร็จของมิตซูบิชิ มอเตอร์สเกิดจากการเข้าร่วมกิจกรรมมอเตอร์สปอร์ตและการแข่งขันแรลลี่โลก World Rally Championship (WRC) ซึ่งมักจะประสบกับชัยชนะเกือบทุกครั้ง จากความสำเร็จดังกล่าว จึงถูกนำพัฒนาและถ่ายทอดในรถยนต์ของนักขับรถ ย้อนหลังไปต้นทศวรรษที่ 1970 ตัวแข่งแรลลี่โลกของมิตซูบิชิถูกพัฒนามาจาก โคลต์ กาแลนท์ 16L จากนั้นเข้าสู่ยุคของแลนเซอร์รุ่นแรก 1600 GSR ตามด้วยแลนเซอร์รุ่นกล่องไม้ขีด ที่ได้รับความนิยมจากนักแข่งและทีมแข่งต่างๆ ตลอดปี 1981 1982 รวมทั้งสปอร์ตคูเป้รุ่นสตาร์เรียน กระทั่งเข้าสู่ยุคของกาแลนท์ VR-4 ซึ่งถือเป็นยุคทองของมิตซูบิชิ จนเมืองไทยนิยมนำเข้ามาเพื่อแข่งขันแต่เมื่อมิตซูบิชิ มอเตอร์ส ตันสินใจขยายตลาดโดยเน้นรถซีดานขนาดกลางอย่างจริงจัง ด้วยการเปิดตัวกาแลนท์ อัลติมาซึ่งมีขนาดตัวถังใหญ่เกินไปจึงไม่เหมาะกับการแข่งขัน ดังนั้นทีมมอเตอร์สปอร์ตจึงพัฒนาตัวแข่ง ใหม่ในนาม อีโวลูชั่น ในขณะเดียวกันสมาพันธ์ FIA กำหนดรถยนต์ที่เข้าแข่งขันกรุ๊ป A ต้องผลิตออกขายอย่างน้อย 2,500 คัน/ปี มิตซูบิชิจึงต้องผลิตอีโวชั่นทำตลาดจริงให้ถึงจำนวนที่กำหนดดังกล่าว นับเป็นการตัดสินใจที่ถูกต้อง เพราะแลนเซอร์ อีโวลูชั่นสามารถกวาดชัยชนะจากสนามแข่ง WRC นับไม่ถ้วน ทั้งยังคว้าแชมป์แรลลี่โลกสะสมเก็บคะแนนในปี 1998 มาครองได้สำเร็จ CLICK!!! [media]http://www.youtube.com/watch?v=EymA2AK1EHU[/media]
เครื่องยนต์ 4G-63 [media]http://www.youtube.com/watch?v=LS8FoUYjcBU[/media] เริ่มต้นมาดูกันที่ตัวเครื่องยนต์ธรรมดา แบบไม่มีเทอร์โบกันก่อน (NA) ฝาขาว เครื่องยนต์ 4G63 แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 10 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 140 / 6,000 แรงบิด (kg-m / rpm) 18 / 4,750 อัตราทดเฟืองท้าย 4.376 เครื่องยนต์ที่อยู่ใน VR4 รุ่นแรกๆ ตัวนี้จะเป็นรุ่นที่มีเทอร์โบ (ฝาแดง CYCLONE) เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (ซีซี) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.5 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 205 / 6,000 (TURBO TD 04) แรงบิด (kg-m / rpm) 25.4 / 2,500 อัตราทดเฟืองท้าย 4.376 ถัดมาเป็นเครื่องยนต์ (ปีใหม่ขึ้นมา) ที่ถูกปรับปรุงแล้ว จะอยู่ในตัว Eclipse เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.5 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 220 / 6,000 (TURBO TD 05 H) แรงบิด (kg-m / rpm) 30.5 / 2,500 อัตราทดเฟืองท้าย 4.376 ส่วนนี้จะเป็นเครื่องยนต์ที่อยู่ในตัว Evolution ทั้ง 6 รุ่น Evolution I (ปีที่ผลิตออกมา จะอยู่ที่ปี 1992) เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.5 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 250 / 6,000 (TURBO TD 05 H-16 G-7) แรงบิด (kg-m / rpm) 31.5 / 3,000 อัตราทดเฟืองท้าย 4.376 Evolution II (ปีที่ผลิตออกมา จะอยู่ที่ปี 1994) เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.5 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 260 / 6,000 (TURBO TD 05 H-16 G-7) แรงบิด (kg-m / rpm) 31.5 / 3,000 อัตราทดเฟืองท้าย 4.376 Evolution III (ปีที่ผลิตออกมา จะอยู่ที่ปี 1995) เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.5 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 270 / 6,250 (TURBO TD 05 H-16 G 6-7) แรงบิด (kg-m / rpm) 31.5 / 3,000 อัตราทดเฟืองท้าย 4.376 Evolution IV (ปีที่ผลิตออกมา จะอยู่ที่ปี 1996) ข้อแตกต่างระหว่างเครื่องยนต์ VR4, EVO I-III กับ เครื่องยนต์ EVO IV-ปัจจุบัน ก็คือเครื่องยนต์นั้นจะหันคนละด้านกัน คือ เครื่องยนต์ VR4, EVO I-III จะหันด้านขวา (ยืนมองจากด้านหน้ารถเข้าไป) ส่วนเครื่องยนต์ EVO IV-ปัจจุบัน จะหันด้านซ้าย (ยืนมองจากด้านหน้ารถเข้าไปเช่นกัน) เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.8 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 280 / 6,500 (TURBO TD 05 HR-16 G 6-9 T) แรงบิด (kg-m / rpm) 36 / 3,000 อัตราทดเฟืองท้าย 4.529 (GSR) Evolution V (ปีที่ผลิตออกมา จะอยู่ที่ปี 1998) เครื่องยนต์ 4G63T แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.8 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 280 / 6,500 (TURBO TD 05 HR-16 G 6-10.5) แรงบิด (kg-m / rpm) 38 / 3,000 อัตราทดเฟืองท้าย 4.529 (GSR) Evolution VI (ปีที่ผลิตออกมา จะอยู่ที่ปี 1999) เครื่องยนต์ 4G63 แบบ 4 สูบ DOHC 16V ความกว้าง x ช่วงชัก (mm.) 85.0 X 88.0 ขนาด (CC.) 1,997 อัตราส่วนกำลังอัด 8.8 : 1 แรงม้า (PS / rpm) 280 / 6,500 (TURBO TD 05 HR-16 G 6-10.5 T) แรงบิด (kg-m / rpm) 38 / 3,000 อัตราทดเฟืองท้าย 4.529 (GSR)